Maliye
Bakanlığından:
KATMA DEĞER VERGİSİ
GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 117)
25/10/1984
tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun1 9 uncu
maddesinin birinci ve 29 uncu maddesinin dördüncü fıkraları ile 4/1/1961
tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun2 120 nci maddesinin Maliye
Bakanlığına verdiği yetkiler çerçevesinde, KDV tevkifat uygulamasına ve bu
uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin usul ve
esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1. KDV TEVKİFAT UYGULAMASI
KDV
Kanununun 9 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, mükellefin Türkiye
içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin
bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı
vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere
taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir.
Anlaşıldığı
üzere vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen bu madde
sadece ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de
bulunmayanlar için öngörülmüş değildir. Maliye Bakanlığı, bunların dışında
gerekli gördüğü diğer hallerde de verginin ödenmesinden işleme taraf
olanları sorumlu tutabilecektir.
Maddede
belirtilen işlemlere taraf olanlar kendine mal teslim edilen veya hizmet
ifa edilen kişi ve kurumlardır. Bunlar verginin tam olarak kesilip
ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef
gibi sorumlu olacaklardır.
KDV
tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Maliye Bakanlığınca tevkifat
uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat
yapılması zorunludur. Diğer taraftan, Maliye Bakanlığınca tevkifat
kapsamına alınmamış işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması
mümkün değildir.
1.1. KDV TEVKİFATININ NİTELİĞİ
KDV
tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan
verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil bu işlemlere
muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla
beyan edilip ödenmesidir.
“Tam
tevkifat” işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme
muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; “kısmi tevkifat”
ise hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme
muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya
hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir.
1.2. BEYAN
1.2.1.
Tevkifat, genel bütçeli idareler hariç, tevkifata tabi işlemin yapıldığı
dönemde vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan
edilecektir.
Tevkifat
kapsamındaki işlemlerde vergiyi doğuran olay bakımından özellikli bir durum
söz konusu olmayıp, bu işlemlere ilişkin KDV’nin beyan dönemi KDV Kanununun
10 uncu maddesine göre tespit edilecektir.
Bu
kapsamda, işleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde düzenlense
dahi sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi
içinde yapılacaktır. Kısmi tevkifat uygulamasında satıcının mükellef
sıfatıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde
beyan edilecektir.
Hizmet
işlemlerinde, hizmetin ayın sonunda tamamlanması halinde de fatura izleyen
ayda düzenlense dahi bu şekilde işlem yapılacaktır. İşlem bedelinin
ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç
gelmesi veya hiç gelmemesi tevkifatın yapılıp yukarıda belirtilen süre
içinde sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir.
1.2.2.
Genel bütçeli idareler dışındaki vergi sorumluları tevkif ettikleri vergiyi,
vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edeceklerdir.
Bunların başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetlerinin bulunmaması
ve dolayısıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi vermemeleri bu uygulamaya engel
değildir.
2 No.lu
KDV Beyannamesi sadece tevkifata tabi işlemlerin olduğu dönemlerde
verilecektir. Gerçek usulde KDV mükellefleri (KDV1 vergi türünden mükellef
sicilinde kayıtlı olanlar) tevkifata tabi tutulan KDV’nin beyanında 1015B
beyanname kodlu KDV2 beyannamesini, gerçek usulde KDV mükellefiyeti
bulunmayanlar ise söz konusu verginin beyanında 9015 beyanname kodlu KDV2
beyannamesini kullanacaklardır.
1.2.3.
Genel bütçeli idareler, tevkif ettikleri KDV için sorumlu sıfatıyla
beyanname vermeyecekler, tevkif edilen KDV doğrudan bunların muhasebe
birimlerince gelir kaydedilecektir.
Genel
bütçeli idareler dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarının yaptıkları KDV
tevkifatının beyanında (1.2.2) bölümündeki açıklamalar geçerli olacaktır.
Ayrıca,
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer
alan idare, kurum ve kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki
alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan
karşılanması halinde tevkif edilen KDV, söz konusu idare, kurum ve
kuruluşlar tarafından Tebliğin (1.2.2) bölümündeki açıklamalara göre 2
No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir.
1.2.4. Tevkifat, bu Tebliğ kapsamında
olan mal ve hizmetleri satın alan ve adına fatura ve benzeri belge düzenlenen
sorumlu tarafından yapılarak, yukarıda yapılan belirlemeler çerçevesinde 2
No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenecek veya doğrudan muhasebe
birimlerince ilgili Bütçe hesabına gelir kaydı yapılacaktır.
1.2.5.
KDV mükellefiyeti bulunmayan BSMV mükelleflerinin 2 No.lu KDV Beyannamesini
kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine vermeleri
gerekmektedir.
Ancak,
bankaların tevkif ettikleri vergiyi ödemeyi yapan şubeler itibariyle
şubelerin bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edip ödemeleri de mümkün
bulunmaktadır.
Bu
tercihi yapan bankaların, durumu bir dilekçe ile önceden genel müdürlüğün
bağlı olduğu vergi dairesine yazılı şekilde bildirmeleri gerekmektedir. Bu
bildirime ait yazının bir örneği genel müdürlük tarafından şubelere gönderilecek,
şubeler tarafından da kendi bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz edilmek
suretiyle sorumlu sıfatıyla beyanın şubeler tarafından yapılmasına
başlanılacaktır.
1.3. İNDİRİM
2 No.lu
KDV Beyannamesinde herhangi bir surette indirim yapılması mümkün olmadığından
tevkif edilen KDV’nin tamamının beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi
gerekmektedir.
Öte
yandan, tevkifat uygulayan alıcının KDV mükellefiyetinin bulunması ve
tevkifat uyguladığı teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde
kullanacak olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın
yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim
konusu yapılabilecektir. Bu indirimin dayanağı 2 No.lu KDV beyannamesi
olacaktır.
Kısmi
tevkifata tabi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin;
- Satıcı
tarafından beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait
fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak
verilmesi gereken,
-
Sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise 2 No.lu KDV Beyannamesinin
verildiği ay içinde verilmesi gereken,
1 No.lu
KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılacaktır.
Örnek:
Satıcı (B), alıcı (A)’ya 12 Mayıs’ta 1.000 lira
karşılığında bakır tel teslim etmiş, genel oranda KDV’ye tabi bu teslimle
ilgili olarak 13 Mayıs’ta düzenlediği faturada hesaplanan KDV, tevkif
edilecek KDV ve tahsil edilecek KDV tutarlarını, Tebliğin (3.4.2.)
bölümündeki açıklamalara uygun olarak, sırayla 180 ¨ 126 ¨ ve 54 ¨ olarak
göstermiştir.
(A), bu alışla ilgili 2 No.lu KDV beyannamesini 24
Haziran’a kadar vermek zorundadır. Bu ödevini yerine getirmişse, söz konusu
beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edeceği 126 lirayı, 24 Haziran’a
kadar vermesi gereken Mayıs dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim
konusu yapabilecektir. 2 No.lu KDV beyannamesi yanlışlıkla süresinden
sonra, mesela, 24 Ağustos’ta verilirse 126 liralık tutar da 24 Ağustos’a
kadar verilmesi gereken Temmuz dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim
konusu yapılabilecektir.
Mükellef (A)’nın satıcıya ödediği/borçlandığı 54
liralık tutar ise yıl geçmemek şartıyla alış faturasının defterlere
kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir.
Satıcının bu teslimle ilgili faturayı süresinden
sonra, mesela, 16 Temmuz’da düzenleyip (A)’ ya intikal ettirmesi sorumlu sıfatıyla
beyanın 24 Haziran’a kadar yapılmasına engel değildir. Bu durumda
hesaplanan verginin sorumlu sıfatıyla beyan edilecek olan 126 liralık kısmı
24 Haziran’a kadar verilecek, satıcıya ödenmesi gereken 54 ¨ tutarındaki
kısmı ise (vergiyi doğran olayın gerçekleştiği takvim yılı geçmemek
şartıyla) faturanın defterlere kaydedildiği dönem için verilecek 1 No.lu
beyannamede indirim konusu yapılabilecektir.
2. TAM TEVKİFAT UYGULAMASI
Bu bölüm
kapsamındaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı,
mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Tam
tevkifat uygulanacak işlemler, bu bölümde belirtilenlerle sınırlı olup,
bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından tam tevkifat
uygulaması kapsamında işlem yapılmayacaktır.
2.1. İKAMETGÂHI, İŞYERİ, KANUNİ MERKEZİ VE İŞ
MERKEZİ TÜRKİYEDE BULUNMAYANLAR TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER
2.1.1.
KDV Kanununun 1 inci maddesine göre bir hizmetin KDV’nin konusuna
girebilmesi için Türkiye’de ifa edilmesi gerekmektedir. Aynı Kanunun (6/b)
maddesinde ise Türkiye'de yapılan veya faydalanılan hizmetlerin Türkiye'de
ifa edilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Buna
göre, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de
bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında
yaptığı ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler KDV’ye tabi olacaktır.
Bu gibi
hizmet ifalarında mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte,
Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunmadığından, KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap
tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.
Hizmetin
vergiden müstesna olması ve hizmetin yurt dışında yapılıp hizmetten yurt
dışında faydalanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan
edilmeyecektir.
2.1.2.
KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de
faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir. KDV mükellefiyeti
bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yaparak 2
No.lu KDV beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundadır.
2.1.3.
Yurt dışından temin edilen ve tevkifata tabi tutulması gereken hizmetlere
ilişkin olarak aşağıdaki örnekler verilebilir:
Türkiye’de
ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan firmalar tarafından;
-
Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi için yurt dışında çizilip
Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti,
-
Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine ilişkin
olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,
- KDV
mükellefiyeti olmayan genel bütçeli bir idareye yurt dışından verilen
bilgisayar yazılım hizmeti,
- KDV
mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak
dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti.
2.1.4.
Bu bölüm kapsamında olan hizmetlerin aynı zamanda kısmi tevkifat uygulaması
kapsamında da olması halinde, bu bölüme göre işlem tesis edilecektir.
2.1.5.
İkametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar
tarafından yapılan KDV Kanununun 1 inci maddesi kapsamındaki mal
teslimlerinde de bu bölüm kapsamında işlem tesis edilecektir.
Teslimin
vergiden müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla vergi
beyan edilmeyecektir.
2.2. SERBEST MESLEK FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN
TESLİM VE HİZMETLER
2.2.1.
KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabidir. Sözü edilen faaliyetleri mutad
ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefi olacak, arızi serbest meslek
faaliyetinde bulunanların ise KDV mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
2.2.2.
Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli olarak yapanların prensip
olarak, KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekmektedir. Ancak, 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun3 18 inci maddesi kapsamına giren
teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen
kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı KDV’nin bu kişi veya
kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün
bulunmaktadır.
Serbest
meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV mükellefiyetinin
sadece Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemlerden
ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde
sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir.
Ayrıca,
sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin, bu
şekilde işlem yapılmasını önceden vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi Kanununun
94 üncü maddesinde sayılanlara) bildirmesi gerekmektedir.
İşlemlerine
ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine
getirilen serbest meslek mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter
tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul Kanununun genel
hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Bu
uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi,
kurum ve kuruluşlar, aynı Kanunun 18 inci maddesi kapsamına giren kişilere
yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutarı
dâhil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip
ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir vergisi stopaj matrahına dâhil
edilmeyecektir.
Örnek:
Dergilere karikatür çizen bir serbest meslek
mensubu karikatür başına 200 ¨, net telif ücreti almaktadır. Karikatüristin
her ay 1 karikatür verdiği (A) dergi işletmesi bu hizmetle ilgili GV ve KDV
tevkifat tutarlarını aşağıdaki şekilde hesaplayacaktır.
- KDV hariç, GV stopajı dahil tutar: : 200 / 0,83 = 240,96 ¨,
- GV Stopajı
: 240,96 x 0,17 = 40,96 ¨,
- KDV
: 240,96 x 0,18 = 43,37 ¨,
- GV stopajı ve KDV dahil toplam bedel: 200 + 40,96
+ 43,37 = 284,33 ¨,
Dergi işletmesi 40,96 ¨ tutarındaki GV stopajını,
muhtasar beyannamesine dahil edecek, 43,37 ¨ tutarındaki KDV’yi ise 2 No.lu
KDV beyannamesi ile beyan edecektir. Bu tutarın 1 No.lu beyannamede genel
hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği açıktır.
2.2.3.
Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim veya
hizmetleri aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşlar yanında bu maddede yer almayanlara da yapanlar yukarıda
belirtilen uygulamadan faydalanamayacaktır.
Sorumluluk
uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan
mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi,
kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri sebebiyle
hesaplanan KDV, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, kendileri
tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler
genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV
beyannamesi vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, Tebliğin (3.) bölümü saklı
kalmak kaydıyla, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu olmayacaktır.
2.2.4.
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşlar bu bölüm kapsamındaki alımlarında, satıcılardan bir yazı talep
edeceklerdir. Bu yazıda işlemi yapanlar;
-
Faaliyetlerinin arızi olması nedeniyle KDV’ye tabi olmadığını veya
-
Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak KDV’nin sorumlu
sıfatıyla beyanını tercih ettiklerini veya
-
Faaliyetlerinin KDV’ye tabi olduğunu ve hesaplanacak KDV’nin kendileri
tarafından mükellef sıfatıyla beyan edileceğini,
belirteceklerdir.
Bu yazı, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde
saklanacak ve gerektiğinde yetkililere ibraz edilecektir.
Öte
yandan, serbest meslek mensuplarından yapılan gelir vergisi kesintileri
muhtasar beyanname ile beyan edilmekte, bunlardan Gelir Vergisi Kanununun
18 inci maddesi kapsamına girenler, “Ödemeler” kulakçığında “021” kodu ile
listelenmektedir. Listede “021” kodu ile yer alan serbest meslek
mensuplarından KDV tevkifatı yapılanlar ve yapılmayanlar ilgili satırlara
giriş yapılmak suretiyle beyan edilecektir.
2.3. KİRALAMA İŞLEMLERİ
2.3.1.
KDV Kanununun (1/3-f) maddesine göre, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci
maddesinde belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi işlemleri KDV’nin
konusuna girmektedir.
Buna
göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınaî,
zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa
dahi KDV’ye tabi olacaktır.
Bu
kiralama işlemleri ile ilgili KDV;
- Kiraya
verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması
(sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir),
-
Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu
kapsama dâhil değildir),
şartlarının
birlikte var olması halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan
edilecektir.
Ayrıca,
kiracının;
- Gelir
Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan
vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),
- banka
ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den istisna olan işletmeler,
- sadece
KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis
ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018
sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar
olması
hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV söz konusu kiracılar tarafından
bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Tevkifata
tabi tutulan KDV’nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebliğin (1.2)
bölümündeki açıklamalar dikkate alınacaktır.
2.3.2.
KDV’ye tabi olan kiralama işlerinde kiraya verenin başka faaliyetleri
dolayısıyla KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu
olmayacak; kiraya veren, kiralama faaliyetlerine ait KDV’yi diğer faaliyetleri
ile birlikte genel esaslara göre beyan edecektir. Faaliyetleri sadece 2
No.lu KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler bu kapsamda mütalaa
edilmeyecektir.
Yukarıda
belirtilenler hariç kiracının KDV mükellefi olmaması halinde de
(faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler de
bu kapsamda mütalaa edilecektir) kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, kiraya
veren tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilecektir. Kiraya verenin başka
nedenlerle KDV mükellefiyeti olmaması bu uygulamaya engel değildir.
2.3.3.
Kiralama işleminin KDV’den müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu
sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir.
Örnek:
Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan
mal ve haklar arasında yer alan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, bir
iktisadi işletmeye dahil olmamaları şartıyla, KDV Kanununun (17/4-d)
maddesine göre KDV’den müstesnadır.
Dolayısıyla, bir iktisadi işletmeye dahil olmayan
gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinde KDV ve sorumluluk uygulaması söz
konusu olmayacaktır.
2.3.4.
5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların
Tebliğin bu bölümü kapsamındaki kiralama işlemlerinde, kiracının KDV
mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmayacaktır. Bu
durumda, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar kiraya verme işlemleri
dışında KDV’ye tabi işlemleri bulunmamaları kaydıyla, 1 No.lu KDV
Beyannamesini sadece kiralama işleminin gerçekleştiği dönemler için
vereceklerdir. Genel bütçeli idarelerde KDV’nin beyanı konusunda, Tebliğin
(1.2.3) bölümündeki açıklamalar dikkate alınacaktır.
2.4. REKLÂM VERME İŞLEMLERİ
2.4.1.
KDV mükellefi olan gerçek veya tüzel kişiler (sadece sorumlu sıfatıyla KDV
ödeyenler bu kapsama dahil değildir), KDV mükellefiyeti olmayan;
- Amatör
spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilmek,
-
Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara
yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,
- gerçek
veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde
yayınlanmak
ve
benzeri şekillerde reklâm vermektedir.
Bu
şekilde reklâm verme işlemleri ile ilgili KDV, reklâm hizmeti verenlerin KDV
mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti alanlar tarafından sorumlu
sıfatıyla beyan edilecektir.
Ayrıca,
bu bölüm kapsamındaki reklam hizmetini alanların;
- Gelir
Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan
vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),
- banka
ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den istisna olan işletmeler,
- sadece
KDV’ye tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis
ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,
- 5018
sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar
olması
hallerinde de, reklam hizmetine ait KDV, hizmeti alanlar tarafından bu
bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Tevkifata
tabi tutulan KDV’nin beyan ve ödenmesi konusunda, Tebliğin (1.2) bölümündeki
açıklamalar dikkate alınacaktır.
2.4.2.
5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların
Tebliğin bu bölümü kapsamında reklâm hizmeti vermeleri halinde, reklâm
hizmeti alanın KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmayacaktır.
Bu işlemlerde KDV’nin beyanı, Tebliğin (2.3.4) bölümündeki açıklamalara
göre yapılacaktır.
3. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI
3.1. KISMİ TEVKİFATIN MAHİYETİ VE TEVKİFAT
UYGULAYACAK ALICILAR
3.1.1.
Tebliğin (3.2.) ve (3.3.) bölümleri kapsamındaki işlemlerde, işlem bedeli
üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamı değil, bu işlemler için izleyen
bölümlerde belirlenen orandaki kısmı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla
beyan edilip ödenecek; tevkifata tabi tutulmayan kısım ise satıcılar
tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip (beyannamede ödenmesi gereken
KDV çıkması halinde) ödenecektir.
Kısmi
tevkifat uygulanacak işlemler, söz konusu bölümlerde belirtilenlerle
sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından
kısmi tevkifat yapılmayacaktır.
3.1.2.
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere sorumlu
tutulabilecekler aşağıda iki grup halinde sayılmış olup, tevkifat
uygulaması kapsamındaki her bir işlem bazında tevkifat yapacaklar, söz konusu
gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsamında olan
bazı sorumlulara atıf yapılmak suretiyle Tebliğin ilgili bölümlerinde
belirtilmiştir.
a) KDV
mükellefleri (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dahil
değildir.)
b)
Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın):
- 5018
sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel
idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil
ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,
-
Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,
- Döner
sermayeli kuruluşlar,
- Kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
-
Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,
-
Bankalar,
- Kamu
iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet
Teşekkülleri),
-
Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
-
Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları
dahil bütün borsalar,
- Yarıdan
fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait
olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,
-
Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler,
3.1.3.
Kalkınma ve yatırım ajansları (3.1.2/b) ayrımı kapsamındadır. Ancak okul
aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığına bağlı aile hekimliği kurumları bu
kapsamda değerlendirilmeyecektir.
3.1.4.
Belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde
(şirketleşenler dahil profesyonel spor kulüplerince yapılanlar hariç), KDV
tevkifatı uygulanmayacaktır.
3.1.5.
5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların
tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe
ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel
değildir.
Bu
kapsamda tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV
beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunulan vergi dairesine, Tebliğin
(1.2.2) bölümündeki açıklamalara göre beyan edilip kanuni süresi içerisinde
ödenecektir.
3.1.6. KDV mükellefiyeti bulunmayanların,
Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında olmamak kaydıyla, kısmi tevkifat
uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulaması söz konusu
olmayacaktır.
Örnek:
KDV mükellefiyeti bulunmayan apartman yönetimlerine
verilen özel güvenlik hizmetlerinde ya da KDV mükellefiyeti bulunmayan
konut yapı kooperatiflerine verilen yapı denetim hizmetlerinde tevkifat
uygulanmayacaktır.
3.2. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER
Bu
bölümde yer verilen kısmi tevkifat kapsamındaki işlemlerin tamamı
"hizmet" mahiyetinde olup, "teslim" mahiyetindeki
işlemler bu bölüm kapsamına girmemektedir.
Bu
nedenle, bu bölüm kapsamında tevkifat uygulayacak alıcıların tevkifat
kapsamına giren hizmetlerde kullanılmak üzere piyasadan yapacakları mal
(Tebliğin “3.3.” bölümü kapsamındaki mallar hariç) alımlarında tevkifat
uygulanmayacaktır.
Ancak,
bu bölüm kapsamına giren hizmetleri ifa edenlerin bu amaçla kullandıkları
mallara ait tutarlar hizmet bedelinden düşülmeyecek; tevkifat, kullanılan
mallara ait tutarlar da dahil olmak üzere toplam hizmet bedeli üzerinden
hesaplanan KDV tutarına göre belirlenecektir.
Örnek:
Bir banka şubesi bahçe duvarının inşası işini,
malzeme bankaya, işçilik müteahhide ait olmak üzere 4.000 ¨ + 720 ¨
KDV karşılığında ihale etmiştir. Banka şubesi, kum, demir, çimento,
tuğla, briket vb. malzemeyi piyasadan 6.000 ¨ + 1080 ¨
KDV’ye temin etmiştir. Banka şubesi, malzemelerin alımı sırasında
tevkifat uygulamayacak, müteahhidin yapacağı 4.000 ¨ tutarındaki hizmete ilişkin 720 ¨ KDV üzerinden ise Tebliğin (3.2.1) bölümü
gereğince tevkifat uygulanacaktır.
Banka şubesinin, bahçe duvarı yapım işini
malzemeler de müteahhide ait olmak üzere 10.000 ¨ karşılığında ihale etmesi halinde,
müteahhidin faturasında malzeme ve işçilik tutarları 6.000 ve 4.000 ¨ olarak ayrı ayrı gösterilse bile, 10.000
¨ tutarındaki toplam bedel üzerinden
hesaplanacak 1.800 ¨ KDV’ye, yapım
işleri için geçerli olan oranda tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1. YAPIM İŞLERİ İLE BU İŞLERLE BİRLİKTE İFA
EDİLEN MÜHENDİSLİK-MİMARLIK VE ETÜT-PROJE HİZMETLERİ
3.2.1.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen yapım işleri ile bu
işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje
hizmetlerinde alıcılar tarafından (2/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.1.2. Kapsam
3.2.1.2.1.
Bu bölüm kapsamına aşağıdaki hizmetler girmektedir.
- Bina,
karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü,
tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme
ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama
tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma ve benzerlerine ilişkin her
türlü inşaat işleri.
-
Yukarıda sayılan yapılar ve inşaat işleri ile ilgili tesisat, imalat,
ihrazat, nakliye, ısıtma-soğutma sistemleri, ses sistemi, görüntü sistemi,
ışık sistemi, tamamlama, (boya badana dahil) her türlü bakım-onarım,
dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma,
güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri işler. (Bu işler, yukarıda
belirtilen yapılarla ilgili olmakla birlikte inşaat işinden sonra veya
inşaat işinden bağımsız olarak yapılmaları halinde de bu kapsamda tevkifata
tabi tutulur.)
- Yapım
işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje,
harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar
planı hazırlama ve benzeri hizmetler. Bu hizmetler yapım işlerinden ayrı ve
bağımsız olarak verildiği takdirde Tebliğin (3.2.2.) bölümü kapsamında
değerlendirilir.
3.2.1.2.2.
Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere
(taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi
devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV
üzerinden tevkifat yapılacaktır.
Örnek 1:
(A) Bakanlığı tarafından yapılan enerji nakil hattı
işi ihalesini (B) İnşaat A.Ş. kazanmıştır. (B) bu işe ait nakliye işlerini
(C) firmasına devretmiştir. Bu durumda, (B)’nin (A)’ ya, (C)’nin (B)’ ye
düzenledikleri faturalarda tevkifat uygulanacaktır.
Örnek 2:
DSİ tarafından yaptırılan bir baraj inşasında
kullanılacak hazır betonun, işin asıl yüklenicisi (A) İnş. Taah. A.Ş.
tarafından (B) Hazır Beton A.Ş.’den temin edilmesi durumunda, hazır betonun
hazırlanması, nakli ve yerine konulması işinin belirli bir yapım işinin
bölümlerini teşkil eden işlerden olması ve bu nedenle inşaat taahhüt işi
olarak kabul edilmesi nedeniyle (B) tarafından verilen hazır beton taahhüt
ve temini hizmeti tevkifat uygulaması kapsamında olacaktır.
3.2.1.2.3.
Tevkifat uygulaması kapsamındaki işin bir kısmının alt yüklenicilere
(taşeronlara) devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir
sözleşmeye dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önem arz etmemektedir.
3.2.1.2.4.
Alıcının, Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılanlar arasında yer almaması
halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin bu kapsamdaki hizmetleri
tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak ilk yüklenicinin Tebliğin (3.1.2/b)
ayrımı kapsamında yer alması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına
girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt yüklenicilerden
tevkifat yapılacaktır.
Örnek 3:
Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamına girmeyen (A)
limited şirketi, yaptıracağı hizmet binası inşaatını (B) anonim şirketine
ihale etmiştir. (B), hisse senetleri İMKB’ de işlem gören bir şirkettir.
(B), bu inşaatın su basmanı işini (C) firmasına yaptırmaktadır.
Bu durumda, (B)’nin (A)’ ya düzenlediği faturada
tevkifat uygulanmayacak, (C)’nin (B)’ ye düzenlediği faturada ise tevkifat
uygulanacaktır.
3.2.1.2.5.
Alıcı ve ilk yüklenicinin Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında yer alması
halinde ilk safhada tevkifat söz konusu değildir. Ancak ilk yüklenicinin bu
yapım işini Tebliğin (3.1.2/b) ayrımı kapsamında yer almayan alt
yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından tevkifat
uygulanacaktır.
3.2.1.2.6.
Tevkifata tabi olan işlerin, KDV Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden
müstesna olması halinde, işlem bedelleri üzerinden KDV hesaplanmayacağı
için herhangi bir tevkifat yapılmayacaktır. Ancak, vergiden istisna olan
işlerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı
işlemin KDV’den müstesna olmaması halinde, alt yüklenicilerin
gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan KDV, bu Tebliğde belirlenen
esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 4:
Hisse senetleri İMKB’de işlem gören (X) A.Ş.’ye,
işlettiği limanın genişletilmesi işi ile ilgili olarak KDV Kanununun 13/e
maddesi kapsamında verilen inşaat taahhüt işlerinin, asıl yüklenici tarafından
alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yükleniciler ve daha alt
yüklenicilerin ifa ettikleri inşaat taahhüt (yapım) işlerinde, Tebliğin
(3.1.2./b) ayrımı kapsamında olmamaları kaydıyla, tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1.2.7.
Mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil),
kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri
işlerin ilk yüklenici tarafından yapım işinin bir kısmı ile birlikte alt
yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yüklenici tarafından düzenlenen
faturalarda tevkifat uygulanacaktır. Yapım işlerinden ayrı ve bağımsız
olarak mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita
dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve
benzeri işlerin alt yükleniciye devredilmesi halinde bu bölüm kapsamında
işlem tesis edilmeyecektir. Devredilen söz konusu işler için işi devredenin
durumuna göre Tebliğin (3.2.2.) bölümü kapsamında tevkifat uygulanacaktır.
3.2.1.2.8.
Tebliğin (3.2.1.2.1) ayrımında belirtilen işlerin, yap-işlet-devret modeli
çerçevesinde yaptırılması halinde de alt yüklenicilere devredilen işler
bakımından yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
3.2.1.2.9.
Tebliğin (3.2.1.2.1) ayrımı kapsamındaki işlerde, 30/4/2006 (bu tarih
dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanmış işlere ilişkin faturalarda
gösterilen KDV tutarı tevkifata tabi tutulmayacaktır. (“ihale” ibaresi,
yapım işlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanarak yaptırılmasını ifade
etmekle birlikte, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar arasındaki
sözleşme hükümleri uyarınca gerçekleştirilen yapım işlerini de
kapsamaktadır.)
Bu
kapsamda tevkifata tabi tutulmayacak yapım işlerinin yüklenicileri,
30/4/2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri
kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaklardır. Ancak, 30/4/2006 (bu
tarih dahil) tarihinden önce sözleşmesi imzalanan yapım işi
yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya
devredecekleri kısımlara ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmaları
gerekmektedir.
3.2.2. ETÜT, PLAN-PROJE, DANIŞMANLIK, DENETİM VE
BENZERİ HİZMETLER
3.2.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen etüt, plan-proje,
danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerde alıcılar tarafından (9/10)
oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.2.2. Kapsam
3.2.2.2.1. Bu bölüm kapsamına;
- Piyasa
etüt-araştırma,
-
Ekspertiz,
-
Plan-proje,
-
Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık, müşavirlik,
denetim
ve
benzeri hizmetler girmektedir.
3.2.2.2.2.
Yapım işlerinden bağımsız ve ayrı olarak verilen mimarlık, mühendislik,
etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar
uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler bu bölüm
kapsamında değerlendirilecektir.
3.2.2.2.3.
Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin
devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek kaydıyla eğitim
hizmetleri danışmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilecektir.
3.2.2.2.4.
Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya
yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde
(icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir.
Avukatların verdikleri danışmanlık hizmetleri ise tevkifata tabidir.
Avukatlarla
yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer
alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam
sözleşme bedeli üzerinden tevkifat uygulanacaktır.
3.2.2.2.5.
Uluslararası gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri
ile araç, makine, teçhizat ve benzerlerinin kalite kontrol ve test
edilmesine ilişkin hizmet alımları da tevkifata tabidir.
Ancak,
yazılı ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklâm ve benzeri
hizmetler danışmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında
değerlendirilmeyecektir.
3.2.3. MAKİNE, TEÇHİZAT, DEMİRBAŞ VE TAŞITLARA AİT
TADİL, BAKIM VE ONARIM HİZMETLERİ
3.2.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen makine, teçhizat,
demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde alıcılar
tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.3.2. Kapsam
3.2.3.2.1.
Tebliğin (3.1.2/b) ayırımında sayılanlara ait veya bunlara tahsis edilen ve
faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan makine, teçhizat, demirbaş ve
taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri tevkifat kapsamındadır.
Örnek 1:
Hisse senetleri İMKB’de işlem gören (A) A.Ş.
tarafından satın alınan kamyon şasisi üzerinde kasa, depo ve benzeri
ilaveler yaptırmak suretiyle tadilat uygulanması halinde tadilat bedelleri
üzerinden hesaplanan KDV tevkifata tabi olacaktır.
Örnek 2:
(A) kamu kurumu otomasyon sisteminin oluşturulması
amacıyla (X) Yazılım ve Otomasyon Şirketi ile anlaşmıştır.
Sözleşme kapsamında otomasyon sistemlerine ilişkin
yazılım temini, satış sonrası güncelleme, bakım vb. hizmetleri de
verilmektedir.
Otomasyon sisteminin ve bilgisayarların
kullanımında gerekli olan işletim sistemi yazılımlarına ilişkin olarak
verilen değişiklik, sorun giderme, yenileme, bakım, güncelleme ve benzeri
hizmetlere ilişkin bedel üzerinden hesaplanan KDV’nin 5/10’u (A) tarafından
tevkifata tabi tutulacaktır.
3.2.3.2.2.
Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses sistemi, görüntü
sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bakım ve onarım
hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır. Bunların ilk
yapımı veya tamamen yenilenmesi ise Tebliğin (3.2.1.) bölümü kapsamında
tevkifata tabi olacaktır.
3.2.3.2.3.
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların bakım hizmetleri, bunların
kendinden beklenen işlevleri sağlamak için belli aralıklarla veya gerektiği
zaman yapılan faaliyetlerdir. Bu hizmet sırasında bakımı yapılan eşyanın
belli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir
parçasıdır.
Makine,
teçhizat, demirbaş ve taşıtların onarımı ise bozulmuş, eskimiş araçların
kullanılabilir hale getirilmesinden ibarettir. Bakım hizmetinde olduğu gibi
onarım hizmetinde de onarılan şeye ait bazı parçaların değiştirilmesi işin
tabii bir sonucudur.
Dolayısıyla,
makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım hizmetlerinin
yalnızca işçilik hizmetinden ibaret sayılması söz konusu olmayıp, bu
hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi
teslimleri de bakım ve onarım hizmetine dahil bulunmaktadır.
Ancak,
bu hizmetlerde kullanılacak malzeme, yedek parça, sarf malzemesi gibi
malların tadil, bakım ve onarımı yaptıranlar tarafından piyasadan satın
alınıp bu işleri yapanlara verilmesi halinde, malların piyasadan satın alınması
sırasında, Tebliğin (3.3.) bölümünde yapılan açıklamalar saklı kalmak
kaydıyla, tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2.4. YEMEK SERVİS VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ
3.2.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen her türlü yemek servis ve
organizasyon hizmetlerinde alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.4.2. Kapsam
3.2.4.2.1.
Yemek servis hizmetleri; Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan idare, kurum
ve kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı
taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları
hizmet alımlarını kapsamaktadır.
Örnek:
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (il veya ilçe milli
eğitim müdürlüklerinin) taşımalı eğitim kapsamında öğrencilere verilen öğle
yemeği (kumanya) alımlarında, yemeği hazırlayan ve/veya dağıtımını yapan
yüklenicilere yapılacak ödemelerden KDV tevkifatı yapılacaktır.
Bedelin kendi bütçe ödenekleri dışında bir
kaynaktan karşılanması, mesela Sosyal Yardımlaşma Vakfı tarafından
karşılanması halinde de yemek (kumanya) alımıyla ilgili olarak tevkifat
yapılacaktır.
Yemeğin,
tevkifat yapmakla sorumlu idare, kurum veya kuruluşlara ait bir yerde
hazırlanması (pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi
tevkifat uygulanmasına engel değildir.
Bazı
şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dahil işyerlerinde
yeme-içme hizmeti teminine imkan veren yemek çeklerinin
(karnelerinin-biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tabi
tutulmayacaktır. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum
veya kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından
verilmesi halinde tevkifat uygulanacaktır.
Yemek
servis hizmetinin, bu hizmetin verildiği mahallere (lokanta, restaurant ve
benzeri yerlere) gidilmesi suretiyle alınması ve hizmete ait faturanın
Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenlenmesi
halinde de tevkifat kapsamında işlem tesis edilecektir.
Ayrıca
otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama
hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı bir
fatura ile belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen
durumlarda yemek servis hizmeti ile ilgili olarak tevkifat uygulaması
kapsamında işlem yapılacaktır.
Tevkifat
yapmak zorunda olan idare, kurum ve kuruluşların kendi personeli marifetiyle
hazırlanacak yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve hazırlanacak
yemekle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması, bu bölüm kapsamında,
tevkifata tabi değildir.
3.2.4.2.2.
Tebliğin (3.1.2/b) ayrımında sayılan idare, kurum ve kuruluşların konser, fuar,
kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri
hizmet alımları bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Söz
konusu hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yapılacağı yeri
(salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları hizmetler tevkifat
uygulaması kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmaların,
hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenledikleri
faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanmasına engel
değildir.
Örnek:
(A) Organizasyon A.Ş., (B) kamu kurumu ile kurumun
50. kuruluş yıldönümü kutlaması organizasyonunu düzenlemek için
anlaşmıştır. Kutlama, bir başka ilde gerçekleştirilecek ve 2 gün
sürecektir. (A) bu kutlama için katılımcıların konaklamaları dahil bir
otelle anlaşmıştır.
Otel işletmesi tarafından (A)’ya verilen konaklama,
salon kiralaması ve benzeri hizmetler tevkifata tabi olmayacaktır. (A)’nın,
kutlama organizasyonu tertibi nedeniyle (B)’ye fatura edeceği toplam tutar
üzerinden hesaplanan KDV ise (5/10) oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
3.2.5. İŞGÜCÜ TEMİN HİZMETLERİ
3.2.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanlara, faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili
işlemlerde kullanacakları işgücünün sağlanması şeklinde verilen hizmetlerde
(işgücü temin hizmeti alımlarında) alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.5.2. Kapsam
3.2.5.2.1.
Gerçek veya tüzel kişiler faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak
ihtiyaç duydukları işgücünü kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli
statüsünde hizmet erbabı çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden
veya bu alanda ya da başka alanlarda faaliyette bulunan diğer kişi, kurum,
kuruluş veya organizasyonlardan temin etmektedirler.
Bu tür
hizmetler, esas itibariyle, temin edilen elemanların, hizmeti alan
işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin
mümkün bulunduğu durumlarda tevkifat kapsamına girmektedir.
Bu
şekilde ortaya çıkan hizmetlerde aşağıdaki şartların varlığı halinde
tevkifat uygulanacaktır.
- Temin
edilen elemanların, hizmeti alana ücretli statüsünde hizmet akdiyle bağlı
olmaması gerekmektedir.
- Temin
edilen elemanların, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında
çalıştırılması gerekmektedir. Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi
safhalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde, sevk, idare ve kontrolün
hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilecektir.
Dolayısıyla
işgücü temin hizmetinin varlığının tespitinde; hizmetin ifasında kullanılan
elemanların işgücü temin hizmetini veren firmanın bünyesinde bulunması ve
ona hizmet akdiyle bağlı olması, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü
altında çalıştırılması gibi karineler göz önünde bulundurulacak, bu
hususların varlığı, taraflar arasında bir sözleşme yapılmışsa bu
sözleşmedeki hükümler veya sözleşmeye bağlı teknik şartnamedeki açıklamalar
da dikkate alınarak tespit edilecektir.
İşgücü
temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir başka mükelleften
temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde sadece kendisine verilen
işgücü temin hizmetinde tevkifat uygulanacaktır.
3.2.5.2.2.
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen özel güvenlik ve koruma
hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.
Buna
göre, güvenlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren işletmeler
tarafından verilen;
-
sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma tehditlerine karşı
caydırıcı ön tedbirleri alma,
- tesis,
alan, alış-veriş merkezi, bina, nakil vasıtaları, konut, işyeri, etkinlik,
gösteri, toplantı, kutlama, tören, müsabaka, organizasyon ve benzerlerinin
güvenliğini sağlama,
- arama
ve kurtarma, özel eğitimli şoför,
-
güvenlik sistemi oluşturma ve izleme, giriş çıkış kontrolü, güvenlik etütleri
hazırlama, personel güvenlik tahkikatları yapma, araştırma, koruma,
-
güvenlik ve korumaya yönelik eğitim ve danışmanlık,
-
değerli evrak, nakit, koleksiyon, maden ve eşya gibi kıymetlerin bir yerden
başka bir yere transferi,
-
ikaz-ihbar, alarm izleme,
ve
benzeri tüm hizmetler işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifata tabi
olacaktır.
Yalnızca
özel güvenlik sistemlerinin kurulması bu kapsamda tevkifata tabi değildir.
Ancak bu kurulumun Tebliğin (3.2.1.) bölümünde açıklanan yapım işlerinin
özelliklerini taşıması halinde, bu kapsamda tevkifat uygulanacaktır.
3.2.6. YAPI DENETİM HİZMETLERİ
3.2.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde alıcılar
tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.6.2. Kapsam
Tevkifatın
kapsamını, yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim hizmetleri
oluşturmaktadır. Su yapıları denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de bu
kapsamda değerlendirilecektir.
Tevkifat
yapmakla sorumlu tutulanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde bedelin
kamu kurumları aracılığıyla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti satın alan
ve adına yapı denetim hizmeti faturası düzenlenen tarafından uygulanacaktır.
Kamu kurumları tarafından bizzat satın alınmayan yapı denetim hizmetlerine
ilişkin bedellerin, bunlar adına açılan hesaplardan ödenmesi nedeniyle
sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yapmaları söz konusu değildir.
Arsa
karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle
birlikte yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat
ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat sahibinin
mükellefiyet durumuna göre hareket edilecektir. Ruhsat sahibinin Tebliğin
(3.1.2.) bölümü kapsamında olması halinde, tevkifat uygulaması kapsamında
işlem tesis edilecektir.
3.2.7. FASON OLARAK YAPTIRILAN TEKSTİL VE
KONFEKSİYON İŞLERİ, ÇANTA VE AYAKKABI DİKİM İŞLERİ VE BU İŞLERE ARACILIK
HİZMETLERİ
3.2.7.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanlara yapılan fason tekstil ve konfeksiyon
işleri, fason çanta ve ayakkabı
dikim işleri ile Tebliğin (3.2.7.2.6) bölümünde belirtilen aracılık
hizmetlerinde, alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.7.2. Kapsam
3.2.7.2.1.
Tevkifat kapsamına;
-
deriden mamul giyim eşyalarına ilişkin fason işler de dahil olmak üzere
fason tekstil ve konfeksiyon işleri (perde, halı, mobilya kumaşı ve örtüsü,
havlu, oto koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde
kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetler dahil),
- fason
çanta, kemer, cüzdan ve benzerleri ile ayakkabı (terlik, çizme ve
benzerleri dahil) dikim işleri (söz konusu malların dikimi dışında tadil ve
onarım şeklinde ortaya çıkan hizmetler hariç)
- bu işlerle
ilgili aracılık hizmetleri
girmektedir.
Terziler
tarafından, Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara verilen dikim, tadil,
onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat uygulaması kapsamındadır.
3.2.7.2.2.
Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde başta olmak
üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlarca temin edilmesidir.
Bu
çerçevede, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve
kasarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar tarafından
temin edilip, bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak;
boya ve kimyevi maddelerin bu işleri yapanlar tarafından temin edilip
kullanılması halinde tevkifat yapılmayacaktır.
Ütüleme,
çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, tıraşlama, zımpara, şardon, yakma,
ram, nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir. Ancak, bu
işler boya, baskı, apre ve kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı
olarak onlarla birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla
bu işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama
hizmetleri gibi işlem görecektir.
Fason
olarak yapılan yıkama ve kurutma işlerinde de yardımcı malzemelerin işi
yaptıranlar tarafından temin edilip bu işleri yapanlara verilmesi halinde
tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işlerinin bir
unsuru veya tamamlayıcısı olarak birlikte yapılması ve aynı faturada
gösterilmesi halinde tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve
kurutma işinden ayrı olarak yapılması durumunda tevkifat uygulanmayacaktır.
Fason
olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf veya
elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik
edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül veya telanın tatbik edildiği
hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telanın fason iş yaptıranlar
tarafından temin edilip fason iş yapanlara astar ile birlikte verilmesi
halinde tevkifat uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş
yapanlarca temin edilip kullanılması halinde ise tevkifat
uygulanmayacaktır.
3.2.7.2.3.
Fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi, üretim
aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması da mümkündür.
Örnek 1:
Bir konfeksiyon firmasının pazarlayacağı
gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı firmalara fason olarak
yaptırması halinde her bir kısmi iş, tevkifat uygulaması kapsamına
girecektir.
3.2.7.2.4.
Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki fason iş
bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir.
Örnek 2:
İmal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını
fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara
fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason yaptırdığı
pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı fason
takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.
3.2.7.2.5.
Fason olarak yapılan işlerde, fason işi yapanlar tarafından kullanılan
iplik, fermuar, düğme, tela, astar ve benzeri her türlü yardımcı madde ve
malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilecektir. Fason iş için kullanılan
bu madde ve malzemelerin ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir.
3.2.7.2.6.
Fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde
tevkifata tabidir.
Bazı KDV
mükellefleri;
- Fason
iş yaptıracak olanlara, fason iş yapacak işletmeleri,
- Fason
iş yapacak işletmelere, fason iş yaptıracak olanları,
temin
etmek suretiyle aracılık hizmeti vermektedir. Bu hizmetlerde aracı firmanın
fason işle ilgili bir sorumluluğu bulunmamakta, sadece tarafları bir araya
getirmektedir. Bu aracılık hizmetleri bu bölüm kapsamında tevkifata
tabidir.
Fason
yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak
yaptırılması halinde de her iki aşamada tevkifat uygulanacaktır.
3.2.8. TURİSTİK MAĞAZALARA VERİLEN MÜŞTERİ BULMA /
GÖTÜRME HİZMETLERİ
3.2.8.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2./a) ayrımı kapsamındakilere turizm acentesi, rehber ve benzerlerince
verilen müşteri bulma hizmetlerinde, alıcılar tarafından (9/10) oranında
KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.8.2. Kapsam
Turizm
acentesi, rehber ve benzerlerinin turist kafilelerini alışveriş etmeleri
için belirli dükkânlara/mağazalara götürmeleri karşılığında bu
işletmelerden aldıkları komisyonlar genel oranda KDV’ye tabidir.
Bu
kapsamdaki komisyon ve benzeri ödemeleri yapan işletmeler tarafından
komisyon tutarına ait KDV üzerinden tevkifat uygulanacaktır
3.2.9. SPOR KULÜPLERİNİN YAYIN, REKLÂM VE İSİM
HAKKI GELİRLERİNE KONU İŞLEMLERİ
3.2.9.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Profesyonel
spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) yapılan, bu Tebliğin (3.2.9.2.)
bölümü kapsamındaki işlemlerde, Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlar
tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.9.2. Kapsam
Profesyonel
spor kulüpleri (şirketleşenler dahil);
-
sponsorluk yoluyla veya reklâm almak (reklam alanları ve panolarının
kiralanması dahil) suretiyle reklâm gelirleri,
- spor
müsabakalarının veya kulüple ilgili faaliyetlerin yayınlanması suretiyle
yayın geliri,
-
toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde kulüp isminin kullanılmasına
izin verilmesinden dolayı isim hakkı
geliri
elde etmektedirler.
Spor
kulüplerinin genel oranda KDV’ye tabi olan bu gelirlerine konu işlemleri nedeniyle
hesaplanan KDV’nin 9/10’u işlemin muhatapları (reklâm hizmeti alanlar,
yayın faaliyetini gerçekleştirenler, isim hakkını kullananlar vb.)
tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 1:
(A) Hazır Giyim A.Ş., şirketin reklamının
futbolcuların formalarında yapılması amacıyla hem Türkiye Süper Liginde
mücadele eden (Z) spor kulübü hem de faaliyet gösterdiği ilin mahalli
liginde mücadele eden (Y) spor kulübü ile anlaşmıştır.
KDV mükellefi (Z) spor kulübünün verdiği reklâm
hizmeti bu bölüm kapsamında kısmi tevkifata tabi olacaktır. (Y) spor
kulübünün reklâm hizmetine ilişkin KDV ise KDV mükellefiyetinin bulunmaması
kaydıyla Tebliğin (2.4.) bölümü kapsamında tam tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 2:
Türkiye Futbol Federasyonu, Türkiye Süper Ligi
2012/2013 futbol sezonu müsabakalarının televizyondan yayınlanmasına
ilişkin yayın hakkını yapılan ihale sonucunda (Y) Medya A.Ş.’ye vermiştir.
Futbol müsabakalarının yayın hakkı karşılığında
yayın hakkı bedelinin Futbol Federasyonu tarafından Türkiye Süper Liginde
mücadele eden (F) Spor Kulübüne aktarılmasına ilişkin olarak (F) tarafından
düzenlenecek faturada genel oran üzerinden KDV hesaplanacak ve hesaplanan
KDV tutarının (9/10)’u Federasyon tarafından tevkif edilerek (F)’ye
ödenmeyecek, ancak söz konusu vergi tutarı sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.
Örnek 3:
2012/2013 futbol sezonunda Spor-Toto Teşkilat
Başkanlığınca futbol müsabakaları üzerine tertip edilen “iddaa”
oyununda/müşterek bahsinde, müsabakalarının söz konusu oyun biletlerinde
yer verilmesine ilişkin isim hakkı kullanımı nedeniyle Türkiye Süper
Liginde mücadele eden (Z) Spor Kulübüne Spor-Toto Teşkilat Başkanlığınca
Eylül/2012 dönemi ile ilgili olarak aktarılacak bedele ilişkin söz konusu
işlem genel oranda KDV’ye tabi olacaktır.
(Z) tarafından Spor-Toto Teşkilat Başkanlığı adına
düzenlenecek faturada hesaplanacak KDV’nin (9/10)’u adı geçen Başkanlıkça
tevkifata tabi tutulacaktır.
Örnek 4:
(A) Spor Ürünleri A.Ş., 2013 takvim yılında
üretimini yapacağı spor malzemelerinde kulüp isminin kullanılması amacıyla
100.000 ¨ karşılığında Türkiye Basketbol Liginde mücadele eden (Y) Spor
Kulübüyle anlaşmıştır.
(Y) aynı zamanda, kendi ismi kullanılarak basketbol
okulu açılmasına izin verilmesi hususunda
(B) Basketbol Okulu ile anlaşmıştır. (Y) bu anlaşmadan 20.000 ¨
gelir elde edecektir.
Her iki isim hakkı kullanımına izin verilmesine
ilişkin sözleşmeler çerçevesinde isim hakkı bedelleri, faturaları
düzenlenerek peşin tahsil edilmiştir. (Y)’nin, (A) ve (B)’ye verdiği isim
hakkı kullanım haklarının devri genel esaslar çerçevesinde KDV’ye ve
tevkifata tabi olacaktır.
Bu çerçevede, (A)’ya düzenlenen faturada yer alan
KDV’nin [(100.000 x 0,18) x 0,90 =) 16.200 ¨’lik kısmı, (B)’ye düzenlenen
faturada yer alan KDV’nin ise [(20.000 x 0,18) x 0,90 =) 3.240 ¨’lik kısmı,
bunlar tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilip
ödenecektir.
3.2.10. TEMİZLİK, ÇEVRE VE BAHÇE BAKIM HİZMETLERİ
3.2.10.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanların Tebliğin (3.2.10.2.) bölümünde belirtilen
temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmeti alımlarında, alıcılar tarafından
(7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.2.10.2. Kapsam
3.2.10.2.1.
Temizlik hizmetleri sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler;
- bina
temizliği,
- sokak
temizliği,
- sağlık
kuruluşlarının hijyenik temizliği ve hastane atıklarının toplanması ve
imhası,
- çöp
toplama ve toplanan çöplerin imhası,
- park
ve bahçeler ile mezarlık alanlarının temizliği,
- haşere
mücadelesi,
-
demiryolu ve kara nakil vasıtalarının temizliği
ve
benzeri işlerden oluşmakta olup, bu işler tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
Bina
temizliğine; binaların müştemilat ve eklentileri dahil iç ve dış cephesinin
temizliği ile her türlü mefruşatının (halı, perde, koltuk, süs eşyası vb.)
bina içinde veya dışında yaptırılan temizliği dahildir.
Ayrıca
havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya
yıkattırılması da temizlik hizmetleri kapsamında tevkifata tabi olacaktır.
Ancak, temizlik
işlerinde kullanılacak deterjan, süpürge gibi alet-edevat ve sarf
malzemelerinin satın alınması sırasında tevkifat uygulanmayacaktır.
3.2.10.2.2.
Sorumlu tayin edilenlerin park, bahçe ve mezarlık alanları ile bulvar,
refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı, bitkilendirilmesi,
sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının toplanması-ıslahı ve
benzerlerine ilişkin hizmet alımları, çevre ve bahçe bakım hizmetleri
kapsamında tevkifata tabi olacaktır.
3.2.11. SERVİS TAŞIMACILIĞI HİZMETİ
3.2.11.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanların, Tebliğin (3.2.11.2.) bölümü kapsamındaki
taşımacılık hizmeti alımlarında (5/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.11.2. Kapsam
Bu bölüm
kapsamına, personel, öğrenci, müşteri ve benzerlerinin belirli bir güzergah
dahilinde taşınması amacıyla ihdas ettikleri servis hizmetlerine ilişkin
olarak yaptıkları taşımacılık hizmeti alımları girmektedir.
Söz
konusu hizmetin, tahsis edilmiş özel plakalı araçlar ile yapılıp
yapılmaması tevkifat uygulaması kapsamında işlem tesisine engel değildir.
Servis
hizmetinin, personel veya öğrencilerin (veya velilerin) kendi aralarında
anlaşmak suretiyle doğrudan taşımacı ile sözleşme yapılması/anlaşılması
suretiyle sağlanması halinde, esas olarak hizmete ait faturaların servis hizmetinden
yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına düzenlenmesi
gerektiğinden, tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak, faturanın tevkifat
yapmakla sorumlu tutulanlar adına düzenlenmesi halinde tevkifat uygulaması
kapsamında işlem tesis edilecektir.
3.2.12. HER TÜRLÜ BASKI VE BASIM HİZMETLERİ
3.2.12.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen baskı ve basım
hizmetlerinde alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.2.12.2. Kapsam
Sorumlu
tayin edilenlere verilen; kitap, ansiklopedi, risale, dergi, broşür,
gazete, bülten, basılı kağıt, katalog, afiş, poster, dosya, klasör, matbu
evrak, makbuz, kartvizit, antetli kağıt, zarf, bloknot, defter, ajanda,
takvim, her çeşit belge ve sertifika, davetiye, mesaj ve tebrik kartı,
etiket, ambalaj, test gibi süreli veya süresiz yayınlar ile diğer ürünlerin
her türlü (cd, vcd, dvd gibi baskılar dâhil) baskı ve basımı hizmeti ile
bunların veya sorumlu tayin edilenler tarafından kullanılan her çeşit
evrakın ciltlenmesine ilişkin hizmetler bu bölüm kapsamında tevkifata tabi
tutulacaktır.
Üretimde
kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham ve yardımcı maddelerin siparişi
veren alıcı tarafından temin edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamasına
engel değildir.
Ayrıca,
söz konusu işlemler hizmet niteliğinde olduğundan, baskısı yapılmış ve
piyasada satışa sunulmuş hazır haldeki ürünlerin doğrudan alımında tevkifat
uygulanmayacaktır. Bu kapsamda, hizmetin veya faaliyetin gerektirdiği
kırtasiye, basılı kağıt, defter ve benzeri malların alımı bu bölüm
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek:
Milli Eğitim Bakanlığının 2011–2012 eğitim-öğretim
yılında ilköğretim okullarında okutulacak ve içeriğini kendisinin
belirlediği ders kitaplarının baskı işi ihalesini (A) Matbaacılık A.Ş.
kazanmış ve bu işe ilişkin sözleşme imzalanmıştır.
Söz konusu iş, esas itibariyle baskı hizmeti
alımıdır ve hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin (5/10)’u Milli Eğitim
Bakanlığı tarafından tevkifata tabi tutulacak ve (A)’ya ödenmeyecektir.
Öte yandan, (Y) Yayın Evi tarafından basımı
yapılarak piyasada satışa sunulmuş olan bir kitabı, Milli Eğitim
Bakanlığının aynı eğitim-öğretim yılında yardımcı ders kitabı olarak
kullanmayı uygun bulması ve mal alım ihalesiyle doğrudan bu kitapları
piyasadan veya yayın evinden satın alması halinde bu işlem esas itibariyle
mal alımı olması nedeniyle “teslim” niteliği taşıdığından tevkifat
kapsamında değerlendirilmeyecektir.
3.2.13. YUKARIDA BELİRLENENLER DIŞINDAKİ HİZMETLER
KDV
mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki
idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün
hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10)
oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3. KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER
3.3.1. KÜLÇE METAL TESLİMLERİ
3.3.1.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.3.1.2.) bölümünde belirtilen külçe metallerin Tebliğin (3.1.2.) bölümünde
sayılanlara tesliminde, (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
Hurda
metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin
ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) tarafından
yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmayacak, bu safhalardan sonraki el
değiştirmelerde ise tevkifat uygulanacaktır. Hurda metalden elde edilen
külçelerin ithalatçıları ve üreticileri tarafından tesliminde de tevkifat
uygulanacaktır.
İthalatçılar
tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından
düzenlenecek faturada “Teslim edilen
mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.”
açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.
Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal firmamızca cevherden üretildiğinden tevkifat
uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın
işlem yapabileceklerdir.
3.3.1.2. Kapsam
Tevkifat
kapsamına, her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile hurda
metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin
teslimi girmektedir. Slab, billet (biyet), kütük ve ingot teslimleri de bu
uygulama bakımından külçe olarak değerlendirilecektir.
Yukarıda
belirtilen metallerin, alışlarında tevkifat uygulanıp uygulanmadığına ve
silisyum, magnezyum, mangan, nikel, titan gibi maddeler ihtiva edip
etmediklerine bakılmaksızın, külçe, slab, biyet, kütük ve ingot haline getirilmiş
şekilde satışında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3.2. BAKIR, ÇİNKO VE ALÜMİNYUM ÜRÜNLERİNİN
TESLİMİ
3.3.2.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Bakır ve
alaşımlarından, çinko ve alaşımlarından, alüminyum ve alaşımlarından mamul,
Tebliğin (3.3.2.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin Tebliğin (3.1.2.)
bölümünde sayılanlara tesliminde, (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
Bunların,
ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından
tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki safhaların teslimleri ise tevkifata
tabi olacaktır.
İthalatçılar
tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından
düzenlenecek faturada “Teslim edilen
mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.”
açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.
Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal firmamızca cevherden üretildiğinden tevkifat
uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın
işlem yapabileceklerdir.
3.3.2.2. Kapsam
3.3.2.2.1.
Tevkifat kapsamına, bakır ve alaşımlarından, çinko ve alaşımlarından,
alüminyum ve alaşımlarından mamul; anot, katot, granül, filmaşin, profil,
levha, tabaka, rulo, şerit, panel, sac, boru, pirinç çubuk, lama, her türlü
tel ve benzerleri girmektedir.
Profilin
boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde tevkifat uygulanmasına
engel değildir. Bu durumda, profilin
boyanması veya kaplanmasına ilişkin fason eloksal işçiliği tevkifat
kapsamında olmayacaktır.
3.3.2.2.2.
Bakır, çinko ve alüminyum telin; plastik, cam, kâğıt, emaye, vernik ve
benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen
"izoleli iletken" teslimleri tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Ayrıca,
söz konusu metal ve alaşımlarından imal edilen nihai ürünler ile bunların
kesme, sıyırma, kıvırma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve benzeri
şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yarı mamul ve mamul mahiyetindeki
malların teslimleri tevkifata tabi olmayacaktır.
Örnek:
Bakır, çinko, alüminyum ve bunların alaşımı
metallerden elde edilen meşrubat kutusu, otomobil parçası, havalandırma
kanal borusu, pano, çerçeve, kapı, kapı kolu, mahya, alüminyum folyo,
köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, kepenk taşı, flanş,
maşon, dirsek, bek, kanca, menteşe, aksesuar ve benzerlerinin teslimi
tevkifata tabi olmayacaktır.
3.3.3. HURDA VE ATIK TESLİMİ
3.3.3.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi KDV
Kanununun (17/4-g) maddesi gereğince KDV’den müstesnadır. Ancak, bu
malların teslimi ile ilgili olarak aynı Kanunun (18/1) maddesine göre
istisnadan vazgeçilmesi mümkündür.
İstisnadan
vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve
atıklarının tesliminde, Tebliğin (3.1.2.) bölümü kapsamındaki alıcılar
tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.
3.3.3.2. Kapsam
Tevkifat
uygulamasının kapsamına ilişkin açıklamalar aşağıdadır.
3.3.3.2.1.
Hurda kavramı; her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam
hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak
suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul
ve mamul maddeyi ifade etmektedir.
Hurda
kavramının işaret edilen genel anlamı çerçevesinde;
- demir,
bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke, çelik, çinko, pik, sarı, bronz,
nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü metaller,
- bu
metallerin alaşım, bileşim ve cürufları,
-
imalathane ya da fabrikalarda imalat sırasında ortaya çıkan metal kırpıntı,
döküntü ve talaşlar ile standart dışı çıkan metal ürünler,
- izabe
tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, yarı mamuller, hadde
bozukları
ve
benzerleri "hurda metal" kabul edilecektir.
Ayrıca,
hurda veya atık niteliğindeki; her türlü kâğıt, karton, mukavva, kauçuk,
plastik ile bunların kırpıntıları, naylon, lastik kırıkları, cam şişe,
kavanoz, otomobil ve pencere camları, cam kırıkları teslimleri de tevkifat
uygulaması kapsamındadır.
3.3.3.2.2.
Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış
metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam esaslı eşya teslimlerinde
tevkifat uygulanmayacaktır.
Örnek 1:
"Hurda" olarak tabir edilen bir
jeneratör, bobinleri sarılıp tamir ve bakımdan sonra yeniden jeneratör
olarak kullanılacak hale getiriliyorsa, kullanılmış jeneratörün tesliminde
tevkifat uygulanmayacaktır.
Örnek 2:
(A) Ltd. Şti. tarafından, atık değerlendirme işiyle
uğraşan Hurda A.Ş.’ye yapılacak hurda pil, hurda akü vb. teslimleri esas
itibariyle Kanunun (17/4-g) maddesi kapsamında KDV’den istisna olacak,
(A)’nın istisnadan vazgeçmiş olması halinde teslim bedeli üzerinden
hesaplanan KDV’nin (9/10)’u Hurda A.Ş. tarafından tevkifata tabi tutulacaktır.
Hurda akü ve pilin belirli bir işlemden
geçirildikten sonra tekrar kullanılabilir duruma gelmesinin mümkün olması
halinde, bu teslimde istisna veya tevkifat uygulanmayacaktır.
3.3.3.2.3.
Kanunun (17/4-g) maddesi veya tevkifat uygulaması kapsamında
değerlendirilebilmesi için ekonomik ömrünü doldurmuş araç-gereç ve iş
makinelerinin hurda olarak satılması ve satış sonunda alıcının bunları,
hurda olarak değerlendirmesi gerekmektedir. Aynen veya onarılmak suretiyle
üretim amaçlarına uygun olarak kullanılacak durumda olanların teslimi
tevkifat kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İlgili
mevzuat çerçevesinde hurdaya ayrılmak suretiyle trafikten çekilmeleri
nedeniyle teslimleri KDV Kanununun (17/4-g) maddesi uyarınca vergiden
müstesna olan motorlu kara taşıtlarının tesliminde de aynı şekilde işlem
tesis edilecektir.
3.3.3.2.4.
Hurda gemilerden yapılan sökümler sonrası teslimlerde de yukarıdaki
açıklamaya göre hareket edilecektir.
Buna
göre, gemi söküm işlerinde hurda gemilerin sökülmesi sonunda elde edilen
metal aksam (pervane, motor, telsiz, radyo-teyp, uydu alıcısı vb.) aynı
amaçla kullanılmak üzere satılıyorsa alıcılar tarafından KDV tevkifatı
yapılmayacaktır.
Söz
konusu aksamın kullanılamaz durumda olması halinde ise bunların sökenler
tarafından tesliminde ve sonraki safhalarda tevkifat uygulanacaktır.
Aynı
şekilde, hurda gemilerden sökülen sac aksamın, sökenler tarafından
tesliminde ve sonraki safhalarda el değiştirmelerinde de tevkifat
uygulanacaktır.
3.3.4. METAL, PLASTİK, LASTİK, KAUÇUK, KÂĞIT VE CAM
HURDA VE ATIKLARDAN ELDE EDİLEN HAMMADDE TESLİMİ
3.3.4.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
KDV
mükellefleri tarafından Tebliğin (3.3.4.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin,
Tebliğin (3.1.2.) bölümünde sayılanlara tesliminde, (9/10) oranında KDV
tevkifatı uygulanacaktır.
Söz
konusu ürünlerin teslimleri, KDV Kanununun (17/4-g) maddesi kapsamında
olmayıp, genel oranda (%18) KDV’ye tabi bulunmaktadır.
Bunların,
ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki
safhaların teslimleri ise tevkifata tabi olacaktır. İthalatçılar tarafından
yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat
yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve
ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.
3.3.4.2. Kapsam
Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli
işlemlerden geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda
ve atık niteliklerini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve
cam esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan mamul
niteliğindeki kırık, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin teslimi
tevkifat uygulaması kapsamındadır.
3.3.5. PAMUK, TİFTİK, YÜN VE YAPAĞI İLE HAM POST VE
DERİ TESLİMLERİ
3.3.5.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
KDV
mükellefleri tarafından Tebliğin (3.3.5.2.) bölümünde belirtilen malların, Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanlara tesliminde, (9/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
3.3.5.2. Kapsam
Mal ve
hizmetlere uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı4 eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 1 ve 2 nci
sıraları kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması
kapsamındadır.
Buna
göre;
- kütlü
ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops
haldeki tiftik, yün ve yapağı,
- Türk
Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki sığır ve atların, 41.02
pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya karakul, persaniye,
breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç),
41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve Tibet keçi ve
oğlakları hariç) ham post ve derilerinin,
tesliminde
tevkifat uygulanacaktır.
3.3.6. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ TESLİMİ
3.3.6.1. Tevkifat Uygulayacak Alıcılar ve Tevkifat
Oranı
Tebliğin
(3.1.2.) bölümünde sayılanların, Tebliğin (3.3.6.2) bölümünde belirtilen
ürün, artık, talaş ve kırpıntı alımlarında (9/10) oranında KDV tevkifatı
uygulanacaktır.
Söz
konusu malların ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat
uygulanmayacaktır. İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı
(ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden
tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve
gümrük beyannamesi bilgilerine yer
verilecektir.
3.3.6.2. Kapsam
Ağaç
işleme endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan her
türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş ölçülerde
biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık, marangozluk, mobilyalık ve
benzeri kereste, mobilya ve kereste imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı,
çıta ve benzeri imalat artıkları ile odun artığı talaş teslimleri tevkifat
uygulaması kapsamındadır.
Öte
yandan, tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık vb. mahiyetinde olmayan;
mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi, sunta, levha, mdf,
rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat
uygulanmayacaktır.
3.4. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASIYLA İLGİLİ ORTAK
HUSUSLAR
3.4.1.TEVKİFAT UYGULAMASINDA SINIR
3.4.1.1.
Tebliğin (3.1.2./b) ayırımında sayılanların, kısmi tevkifat uygulaması
kapsamındaki teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların durumuna
bakılmaksızın, tevkifata tabi tutulmayacaktır. Ancak, bu durum profesyonel
spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) Tebliğin (3.1.2./b) ayırımında
sayılanlara yapılan teslim ve hizmetlerde geçerli değildir.
Ayrıca,
KDV Kanununun (11/1-c) ve geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki teslimlerde
ve KDV Kanunu uyarınca KDV’den istisna olan teslim ve hizmetlerde tevkifat
söz konusu olmayacaktır.
Örnek:
Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye
tabi olmayan bir çiftçi tarafından yapılan yün ve yapağı teslimleri, KDV
Kanununun 17/4-b maddesi uyarınca KDV’den müstesna olduğundan, bu işleme
ait bedel üzerinden KDV hesaplanmayacak ve dolayısıyla tevkifat
yapılmayacaktır.
3.4.1.2.
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dahil bedeli
1.000 ¨’yi aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV tevkifata tabi
tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden
tevkifat yapılacaktır.
Tespit
edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak
amacıyla bedel parçalara ayrılamayacak, aynı işleme ait bedellerin toplamı
dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılacaktır.
Tevkifat
zorunluluğundan kaçınmak amacıyla, birden fazla fatura düzenlenmek
suretiyle bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi
dairelerince, bütünlük arzettiği anlaşılan alımların toplamının yukarıda
belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler yapılacaktır.
3.4.2. BELGE DÜZENİ
3.4.2.1.
Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek
belgelerde; “İşlem Bedeli, Hesaplanan KDV, Tevkifat Oranı, Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV
Tutarı, Tevkifat Dahil Toplam Tutar ve Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi
Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilecektir.
Bu
fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye tevkifat
uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır.
Faturaya,
borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılacaktır.
Örnek:
KDV hariç 3.000 ¨ tutarındaki %18 oranında
KDV’ye tabi bir işlem 5/10 oranında KDV tevkifatına tabidir. Bu işleme ait
fatura aşağıdaki şekilde düzenlenecektir.
İşlem Bedeli :
|
3.000 ¨
|
Hesaplanan KDV :
|
540 ¨
|
Tevkifat Oranı :
|
5/10
|
Alıcı tarafından Tevkif Edilecek KDV :
|
270 ¨
|
Tevkifat Dahil Toplam Tutar :
|
3.540 ¨
|
Tevkifat Hariç Toplam Tutar :
|
3.270 ¨
|
Yalnız Üçbinikiyüzyetmiş Türk Lirasıdır.
|
3.4.2.2.
Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifat uygulaması kapsamında bulunmayan
işlemlerin birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile
belgelendirilmesi mümkündür.
Bu durumda,
tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif
edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilecektir. Bu şekilde
yapılan faturalamalarda da tevkifat uygulaması kapsamındaki işlem bedelinin
KDV dahil tutarının Tebliğin (3.4.1.2) bölümünde belirlenen alt sınırı aşıp
aşmadığı dikkate alınacak, aşmıyorsa tevkifat uygulanmayacaktır.
3.4.3. BEYANNAMENİN DÜZENLENMESİ
3.4.3.1. Alıcıların Beyanı
3.4.3.1.1.
Tevkifata tabi tutulan KDV, alıcılar tarafından (genel bütçeli idareler
hariç), tevkifata tabi işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme
dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilecek ve ödenecektir.
Tebliğin (3.1.5) bölümünde belirtilen durumda da genel bütçeli idareler
tarafından tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV
beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir.
2 No.lu
KDV Beyannamesinin "Genel Bilgiler" kulakçığında vergi sorumlusu
mükellefe ait sicil bilgilerinin doldurulmasına ilişkin satırlar yer
almaktadır. Tevkifat yapan mükellefler, "Vergi Sorumlusuna Ait Sicil
Bilgilerini" kapsayan satırlara kendi sicil bilgilerini
dolduracaklardır.
“Kesinti
Yapılan Satıcılar” kulakçığında ise her bir kesinti yapılan mükellef
itibariyle, tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan (satıcı) mükellefle
ilgili kimlik bilgileri, tevkifata tabi işleme ait matrah ve tevkifat
tutarına ilişkin kayıt yapılacaktır.
“Vergi
Bildirimi” kulakçığının, “Tam Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim”
tablosunda, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamının alıcı
tarafından tevkif edildiği işlemler beyan edilecektir. Tablonun “İşlem
Türü” alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak
suretiyle doldurulacaktır. “Matrah” alanına, işlemin KDV hariç bedeli,
“Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV oranı girilecektir. Alıcı tarafından
tevkif edilen KDV tutarını gösteren “Vergi” alanı, e-beyanname programı
tarafından hesaplanmaktadır.
Söz
konusu kulakçığın “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemlere Ait Bildirim”
tablosunda ise Maliye Bakanlığınca kısmi tevkifat uygulaması kapsamına
alınması uygun görülen ve işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarının
tamamının değil, alıcı tarafından tevkif edilen kısmının beyanı
yapılacaktır. “Matrah” alanına işlemin KDV hariç bedeli, “Oran” alanına
işlemin tabi olduğu KDV oranı, “Tevkifat Oranı” alanına beyanı yapılan
işlem için öngörülmüş alıcıların yapacağı tevkifat oranı yazılacaktır.
İşlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye tevkifat oranının uygulanması
suretiyle bulunan ve alıcı tarafından tevkif edilen tutarı gösteren “Vergi”
alanı, e-beyanname programı tarafından hesaplanmaktadır.
3.4.3.1.2.
KDV Kanununun (9/1) maddesi kapsamında sorumlu tayin edilenlerin, sorumlu
sıfatıyla beyan edip ödemeleri gereken vergilerin beyan edilmemesi veya
eksik beyan edilmesi halinde, bu vergi tutarının ikmalen veya resen tarh
edilerek vergi ziyaı cezası kesilmesi ve gecikme faizi hesaplanması
gerekmektedir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 No.lu KDV
beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması bu şekilde işlem tesis edilmesine
engel değildir.
3.4.3.1.3.
Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının
satıcı tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak
tarhiyatta vergi aslı aranmayacaktır.
Sorumlu
tarafından beyan edilip ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen
KDV’nin ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden ödendiği
tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması halinde ise normal vade
tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi
uygulanacaktır.
3.4.3.2. Satıcıların Beyanı
3.4.3.2.1.
Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemleri yapan mükelleflerin
beyanına ilişkin olarak, ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin iki ayrı
bölümüne kayıt yapılacaktır. Birinci kayıt, “Matrah” kulakçığında “Kısmi
Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosuna; ikinci kayıt “İstisnalar-Diğer İade
Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler”
tablosuna yapılır.
(1)
Öncelikle, “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosunun “İşlem Türü”
alanı, bu alana ilişkin işlem türü listesinden seçim yapılmak suretiyle
doldurulacaktır. “Matrah” alanına kısmi tevkifat uygulanan işleme ait bedel
(KDV hariç) tam olarak yazılır. “Oran” alanına işlemin tabi olduğu KDV
oranı, “Tevkifat Oranı” alanına ise tevkifat uygulaması kapsamına alınan
işlemlerde alıcı için öngörülen tevkifat oranı (alıcının uygulayacağı
tevkifat oranı) yazılır. Örneğin;
özel güvenlik hizmeti verenler tevkifat oranı için (9/10), bakır külçe
teslimi yapanlar ise tevkifat oranı için (7/10) oranını seçmelidir.
“Vergi” alanı, tevkifat oranının tersi alınarak beyanname programı
tarafından hesaplanmaktadır. Buna göre, “Vergi” alanında, işlem bedeli
üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan kısmı yer alacaktır.
(2) Daha
sonra, “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Diğer
İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunda “İşlem Türü” listesinden, yapılan
işleme ait “Kod” seçilecektir.
“Teslim
ve Hizmet Tutarı” alanına, işleme ait bedelin (KDV hariç) tamamı yazılacaktır.
Bu alana yazılacak tutar, beyanı yapılacak işlem ile ilgili olarak “Kısmi
Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosunun “Matrah” alanına yazılan tutarla
aynı olacaktır.
“İadeye
Konu Olan KDV” alanına, alıcı tarafından tevkifata tabi tutularak sorumlu
sıfatıyla beyan edilen tutar yazılacaktır.
Tevkifat
uygulaması nedeniyle iade almak istemeyen mükellefler bu tabloya kayıt
yapmayacaklardır.
3.4.3.2.2.
Beyannamenin usulüne uygun olarak doldurulmasından sonra "Sonuç
Hesapları" kulakçığında yer alan "İade Edilmesi Gereken KDV"
satırındaki tutarın bu uygulamadan kaynaklanan kısmı, talep edilmesi
halinde Tebliğin (5.) bölümünde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde,
mükellefe iade edilecektir.
4. DÜZELTME İŞLEMLERİ
Tevkifat
kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah
değişiklikleri ile ilgili olarak aşağıdaki şekilde işlem yapılması
gerekmektedir.
4.1. MAL İADELERİ
4.1.1.
Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin
tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir.
Örnek:
Pamuk toptancısı (A), 14/4/2012 tarihinde tekstil
firması (B)'ye 50.000 ¨ karşılığında pamuk teslim etmiş, hesaplanan (50.000
x 0,08 =)4.000 ¨ KDV’nin (4.000 x 0,10 =)400 ¨’lik kısmı (A)’ya ödenmiş ve
onun tarafından beyan edilmiş, (4.000 x 0,90 =) 3.600 ¨’lik kısmı ise (B)
tarafından tevkifata tabi tutulmuş ve Nisan/2012 dönemi beyannamesi ile
sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
İşleme ilişkin fatura (B) tarafından 21/4/2012
tarihinde yasal kayıtlara alınmıştır. (B), (A)’ya ödediği 400 ¨ ile sorumlu
sıfatıyla beyan ettiği 3.600 ¨’yi Nisan/2012 dönemine ait 1 No.lu KDV
Beyannamesinde indirim konusu yapmıştır.
Söz konusu pamuğun 1/5’i 10/6/2012 tarihinde (A)’ya
iade edilmiştir.
Bu durumda (B), (A)’dan 10.080 ¨ geri alacak, mal
iadesinin gerçekleştiği dönemde, 80 ¨’yi 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan
edecektir.
(A) ise, aynı dönemde 80 ¨’yi l No.lu KDV
Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
Bu işlemler nedeniyle defter kayıtlarında KDV’nin
sadece tevkifata tabi tutulmayan 80 ¨’lik kısmı için düzeltme işlemi
yapılacak, tevkifata tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiş ve
indirim konusu yapılmış olan tutar için düzeltme işlemi yapılmayacaktır.
4.1.2.
Tevkifat uygulaması kapsamında bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa edilen
hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın hizmetin ifasından
önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin
sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin
matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilecektir.
4.2. MATRAHTA DEĞİŞİKLİK
4.2.1.
Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin
bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak
fatura düzenlenerek KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat
alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanacaktır. Bu şekilde işlem
yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve benzerinin ait olduğu asıl
işleme ait KDV dahil bedelin tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tabi
tutulmuş olması gerekmektedir.
Alıcı
lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise kur farkı
tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim
ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.
Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tabi tutulmayan KDV
tutarı ile birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Ayrıca,
söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan
edilecektir.
4.2.2.
Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanmaması,
malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri
nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse,
azalma miktarı ile ilgili olarak mal iadelerine ilişkin açıklamaların yer
aldığı (4.1.) bölümü çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Örnek:
Konfeksiyon toptancısı (A)'dan 100.000 ¨’ ye 1.000
parçalık fason iş siparişi alan imalatçı (B) tarafından, 2012/Nisan
döneminde bu işle ilgili olarak fatura düzenlemiş, faturada gösterilen
(100.000 x 0,08 = ) 8.000 ¨ KDV’nin (8.000 x 0,10 = ) 800 ¨’si (B)’ye
ödenmiş, (8.000 x 0,90 = ) 7.200 ¨’lik kısmı ise (A) tarafından tevkifata
tabi tutularak sorumlu sıfatıyla beyan edilmiştir.
(B), bu siparişin 200 adetlik kısmını zamanında
teslim edemediğinden bedelde 20.000 ¨’lik bir azalma meydana gelmiştir.
2012/Mayıs döneminde ortaya çıkan bu değişiklik
nedeniyle tarafların karşılıklı düzeltme yapması gerekmektedir.
Buna göre (B), (A)’ya 20.000 ¨ ile birlikte bu
tutara ait (20.000 x 0,08 = ) 1.600 ¨ KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan
(1.600 x 0,10 = ) 160 ¨’sini (toplam 20.160 ¨) iade edecek, 2012/Nisan
döneminde beyan ettiği 160 ¨’yi 2012/Mayıs dönemine ait 1 No.lu KDV
Beyannamesinde indirim konusu yapacaktır.
(A) ise 2012/Nisan döneminde indirim konusu yaptığı
160 ¨’yi, 2012/Mayıs döneminde 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edecektir.
(A)’nın bu fason sipariş nedeniyle tevkifata tabi
tutarak beyan ettiği verginin, 20.000 ¨’ ye isabet eden kısmı olan (1.600 x
0,90 = ) 1.440 ¨ aynı zamanda indirim konusu yapılmış olduğundan, bir
düzeltme işlemine konu olmayacaktır.
4.3. FAZLA VEYA YERSİZ TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN
İADESİ
4.3.1.
Fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek
alıcı gerekse satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin
tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir.
Fazla
veya yersiz tevkif edilen vergi öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından
satıcıya iade edilecektir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV
tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi
yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte başvurması halinde,
fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi vergi dairesine beyan
ederek ödeyen alıcıya iade edilecektir.
Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifat uygulanan ve
satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının
düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı
aranmayacaktır.
Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan,
ancak satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda,
satıcının düzeltmeyi yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen
KDV’nin, söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilecektir.
Dolayısıyla bu durumda alıcıya iade söz konusu olmayacaktır.
4.3.2.
Yapılacak iadelerde teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme
Raporu aranmayacaktır.
4.3.3.
Tevkifata tabi tutulan KDV’nin alıcı tarafından beyan edilmiş ancak
ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi
tahakkuktan terkin edilecektir.
4.3.4.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla veya
yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir vergi
dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimlerince düzeltilecek
ve gereken durumlarda iade edilecektir.
5. TEVKİFATA TABİ İŞLEMLERDE KDV İADESİ
Kısmi
tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin aşağıda belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilmesi uygun görülmüştür.
5.1. GENEL AÇIKLAMALAR
5.1.1.
Kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının mükellefe iade
edilebilmesi için, satıcının tevkifat uygulanmayan KDV tutarını 1 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan etmiş olması, alıcının da yaptığı tevkifatla ilgili 2
No.lu KDV Beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur.
İade
taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması
şartı aranmayacaktır.
Genel
bütçe kapsamındaki idarelere yapılan işlemlerde ise hakedişin harcama
yetkilisince onaylanmış olması gereklidir. Bunlara yapılan işlemlerde,
ayrıca beyan ve ödeme aranmayacaktır.
5.1.2.
İade olarak talep edilecek tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil, tevkif
edilen KDV esas alınarak belirlenecektir. İadesi istenilecek KDV, hiçbir
surette tevkifata tabi tutulan KDV’den fazla olmayacaktır.
5.1.3.
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinde vergi
dairelerince;
- iade
talep dilekçesi ve internet vergi dairesi aracılığı ile gönderilen
listelere ait internet vergi dairesi liste alındısı,
-
tevkifatlı işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,
-
tevkifat uygulanan işleme ilişkin satış faturalarının dökümünü gösteren
liste
aranacaktır.
İade
talebinde bulunulabilmesi için iade tutarının yer aldığı, ilgili dönem KDV
beyannamesi ve eki “Kısmi Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait
Bildirim”in verilmiş olması zorunludur.
İade
taleplerinde dilekçenin yanı sıra iade hakkı doğuran işlem itibarıyla
yukarıda belirtilen belgelerin ibrazı şarttır. (Tevkifata tabi işlemlere
ait satış faturası listesi ve indirilecek KDV listesi Gelir İdaresi
Başkanlığınca öngörülen şekil ve içeriğe uygun olarak internet vergi
dairesi aracılığıyla gönderilecektir. İnternet vergi dairesi aracılığı ile
gönderilen listeler ayrıca kâğıt ortamında vergi dairesine ibraz
edilmeyecektir.)
5.1.4.
İade talepleri, Tebliğin (5.1.3.) bölümünde belirtilen belgeler
tamamlanmadıkça hüküm ifade etmez.
5.1.5.
Vergi inceleme raporu (VİR), Yeminli Mali Müşavir KDV İadesi Tasdik Raporu
(YMM Raporu) ve/veya teminat ile yapılacak nakden iade talepleri, bunların
eksiksiz ibraz edildiği tarihte geçerlik kazanacaktır.
Aynı
şekilde, teminat veya YMM Raporu ile yapılacak mahsuben iade talepleri,
diğer belgelerle birlikte bunların eksiksiz ibraz edildiği tarihte,
geçerlilik kazanacaktır. VİR sonucuna göre sonuçlandırılacak mahsuben iade
taleplerinde ise mahsup talep dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih
itibariyle iadeye hak kazanılacaktır.
Mahsuben
iade taleplerinde, Tebliğin (5.2.1) bölümünde yapılan açıklamalarında göz
önünde bulundurulacaktır.
5.1.6.
YMM Tasdik Raporunun arandığı hallerde, YMM raporlarına ilişkin limitlerde
gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için öngörülen
tutarlar geçerlidir.
5.1.7.
84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin5, "II. Özel
Esaslar" bölümündeki açıklamalar, kısmi tevkifat uygulamasından doğan
iade taleplerinin yerine getirilmesi bakımından da geçerlidir. Satıcının
özel esaslara tabi olması halinde, tevkifatlı işlemlerinden doğan iade
talepleri 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin “II. Özel Esaslar” bölümündeki
açıklamalara göre yerine getirilecektir. Alıcının bu işlemle ilgili olarak
kısmi tevkifat tutarını beyan etmesi ve ödemiş olması özel esaslar
uygulanmasına engel değildir.
5.1.8.
Alıcının, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan tevkifat
uygulayarak temin ettiği mal ya da hizmeti iade hakkı doğuran bir işlemde
kullanması ve bu işleme ilişkin olarak iade talebinde bulunması halinde
iade talebi, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan alımlarda
tevkifata tabi tutulan KDV’nin sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden
veya mahsuben ödenmiş olması kaydıyla, tevkifatlı işlemlere ilişkin olarak
satıcıya ödenen/borçlanılan KDV hariç, genel esaslara göre yerine
getirilir. Bu şekilde işlem tesisi için alıcının diğer alımları ile ilgili
olarak özel esas uygulamasını gerektirecek bir durumunun olmaması
gerekmektedir.
Tevkifata
tabi alımları nedeniyle tevkifat uygulayan alıcılar tarafından 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilen verginin 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim
konusu yapılması ve aynı dönemde indirim yoluyla giderilemeyen bu verginin
iade alacağına dönüşmesi nedeniyle aynı dönem 2 No.lu KDV Beyannamesinden
doğan borca mahsup edilmiş olması halinde, önceki paragrafta belirtilen
ödeme şartının sağlanmadığı kabul edilecektir. Ancak, diğer dönemlere
ilişkin iade alacağının söz konusu borca mahsup edilmesi halinde, ödeme
şartının gerçekleşmiş sayılacaktır.
5.2. İADE UYGULAMASI
5.2.1. MAHSUBEN İADE TALEPLERİ
5.2.1.1.
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade alacaklarının mahsuben
iadesi, mükellefin kendisinin, ortaklık payı ile orantılı olmak üzere adi,
kollektif ve komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece
komandite ortakların) ithalat sırasında uygulananlar dahil vergi borçları
ile sosyal sigortalar prim borçları ve ferileri için söz konusu
olabilecektir.
Mahsup
kapsamına, tevkifatla ilgili olarak verilen 2 No.lu KDV Beyannamesine göre
tahakkuk eden vergiler de dahildir.
5.2.1.2.
İade taleplerinde vergi daireleri; gerekli kontrolleri yaparak, belge ya da
belgelerdeki muhteviyat eksikliklerinin tespiti halinde, eksiklikleri
mükellefe yazı ile bildirecektir. Yazının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün
içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin VİR, YMM Raporu ve teminat
istenmeyen mahsuben iade talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine
verildiği tarih itibariyle yerine getirilecek ve bunlara gecikme zammı
uygulanmayacaktır. 30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan
mükelleflerin mahsup talepleri ise eksikliklerin tamamlandığı tarih
itibariyle yerine getirilecek ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar
geçen süre için gecikme zammı uygulanacaktır.
5.2.1.3. Bu Tebliğ kapsamında kısmi
tevkifat uygulanan;
-
Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
-
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım
hizmetleri,
- Her
türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,
- Etüt,
plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,
- Fason
olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta
dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,
- Yapı
denetim hizmeti,
- Servis
taşımacılığı hizmeti,
- Her
türlü baskı ve basım hizmeti,
- İşgücü
temin hizmeti,
-
Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti
ile ilgili
KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin 2.000 ¨’yi aşmayan
mahsup talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın yerine
getirilir.
2.000 ¨
ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya VİR
sonucuna göre yerine getirilir. 2.000 ¨’yi aşan kısım için teminat
verilmesi halinde teminat, VİR ile çözülür.
5.2.1.4.
Bu Tebliğ kapsamında kısmi tevkifat uygulanan;
- Yapım
işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve
etüt-proje hizmetleri,
- Spor
kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,
-
Tebliğin (3.2.13) bölümü kapsamındaki hizmetler,
- Külçe
metal teslimleri,
- Bakır,
çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,
- Metal,
plastik, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,
- Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen
hammadde teslimi,
- Pamuk,
tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,
- Ağaç
ve orman ürünleri teslimi
ile
ilgili 2.000 ¨’yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMM raporu ve
teminat aranılmaksızın yerine getirilir.
2.000 ¨
ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile
yerine getirilir. 2.000 ¨’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde
teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.
5.2.2. NAKDEN İADE TALEPLERİ
Mükellefin
talebi halinde, kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren işlemlerden
kaynaklanan iade alacaklarının aşağıda her bir işlem türüne ilişkin olarak
yapılan belirlemeler dahilinde nakden iadesi mümkündür.
5.2.2.1. Bu Tebliğ kapsamında kısmi
tevkifat uygulanan;
-
Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
-
Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım
hizmetleri,
- Her
türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,
- Etüt,
plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,
- Fason
olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta
dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,
- Yapı
denetim hizmeti,
- Servis
taşımacılığı hizmeti,
- Her
türlü baskı ve basım hizmeti,
- İşgücü
temin hizmeti,
-
Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti
ile
ilgili nakden iade talepleri münhasıran teminat ve/veya VİR ile yerine
getirilecektir.
İade
talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran VİR
sonucuna göre çözülür.
5.2.2.2. Bu Tebliğ kapsamında kısmi
tevkifat uygulanan;
- Yapım
işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve
etüt-proje hizmetleri,
- Spor
kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,
- Tebliğin
(3.2.13) bölümü kapsamındaki hizmetler,
- Külçe
metal teslimi,
- Bakır,
çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,
- Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,
- Metal,
plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen
hammadde teslimi,
- Pamuk,
tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,
- Ağaç
ve orman ürünleri teslimi
ile
ilgili 2.000 ¨’yi aşmayan nakden iade talepleri teminat, VİR ve YMM raporu
aranılmadan yerine getirilir.
2.000 ¨
ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile
yerine getirilir. 2.000 ¨’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde
teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür.
5.3. İADE UYGULAMASI İLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
5.3.1.
Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine
getirilmesi ile ilgili olarak bu Tebliğde açıklama bulunmayan durumlarda,
KDV Kanununun (11/1-a) maddesinde düzenlenen gümrük beyannameli mal
ihracından kaynaklanan iade talepleri için geçerli olan usul ve esaslara
(indirimli teminat uygulaması hariç) göre işlem yapılacaktır.
5.3.2.
Mükelleflerin tevkifat uygulaması kapsamındaki işler dolayısıyla alıcı
tarafından tevkifata tabi tutulan KDV’yi, ilgili dönemde iade konusu
yapmama tercihinde bulunduktan sonra, izleyen dönemlerde bu tercihlerinden
vazgeçerek iade talep etmeleri mümkündür. Ancak, tevkifatlı işlemin
gerçekleştiği dönem için düzeltme beyannamesi verilecektir.
Aynı
şekilde, mükelleflerin tevkifat uygulanan tutarı beyannamede iade olarak
gösterdikten sonra, iade işlemi tamamlanıncaya kadar bu tercihlerinden
vazgeçmeleri mümkündür. Bu durumda da iade beyanının yapıldığı dönem için
düzeltme beyannamesi verilecektir.
Her iki
durumun da bir dilekçe ile bağlı olunan vergi dairesine bildirilmesi
gerekmektedir.
5.3.3.
Aynı işlem dolayısıyla, tevkifat ve indirimli oran uygulamaları nedeniyle
KDV iade alacağı doğmuşsa, öncelikle tevkifattan doğan KDV alacağı iade
edilecektir.
Mükellefin
aynı dönemde başka iade hakkı doğuran işlemlerinin bulunması halinde bu işlemlere
ait iade talepleri, söz konusu işlem veya işlemlerle ilgili usul ve esaslar
çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
Mükellefin
aynı dönemde diğer iade hakkı doğuran işlemlerinin (indirimli orana tabi
işlemler hariç) de bulunması ve iade edilmesi gereken KDV tutarının,
tevkifat ve diğer iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iade beyanı toplamından
küçük olması halinde, iade talepleri mükellefin işlem türü bazında tercihi
doğrultusunda sonuçlandırılacaktır.
5.3.4.
İade hakkı sahiplerince, iade alacaklarının mahsubundan sonra kalan
kısmının nakden iadesinin istenmesi halinde, ilgili bölümlerde nakden iade
için yapılan açıklamalara göre işlem yapılacaktır. Bu şekilde yapılacak
iadede, mahsup yoluyla iade edilen kısım, teminatsız incelemesiz nakden
iade için bir sınır belirlenmişse, belirlenen sınırın hesabında dikkate
alınmayacaktır.
İade
alacağının tamamının üçüncü kişilere nakden ödenmesinin talep edilmesi
halinde, iade hakkı sahibi mükellefe nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar
uygulanacaktır. Bu durumda, alacağın üçüncü kişilere ödenmesine ilişkin
talep, alacağın açık bir şekilde kime temlik edildiğini içeren, noter
tarafından onaylanmış alacağın temliki sözleşmesi ile yapılacaktır. Mahsup
sonrası alacağın, üçüncü kişilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde
de alacağın temlikine ilişkin talebin yukarıda belirtilen şekilde yapılması
gerekmektedir.
İade
alacağının, Tebliğin (5.2.1.) bölümünde belirtilmeyen; mükellefin
kendisinin vergi dairesine olan borçlarına veya üçüncü kişilerin vergi dairesine
olan borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, iade hakkı sahibi mükellefe
nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar uygulanır. Üçüncü kişilerin vergi
dairelerine olan borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, önceki
paragrafta yapılan açıklamalara göre işlem tesis edilecektir.
5.3.5.
İade alacakları, her bir vergilendirme dönemi için ayrı ayrı talep
edilecektir. Birden fazla döneme ilişkin iade alacaklarının, kümülatif
hesaplama yapılmak suretiyle birlikte (toplam tutar olarak) iadesi talep
edilemeyecektir.
Öte
yandan, birden fazla döneme ilişkin iade alacağının aynı dilekçe ile
istenmesi mümkündür. Ancak bu durumda, her bir döneme ait iade talep
tutarının ayrı ayrı olarak dilekçede belirtilmesi ve eklerin de her bir
dönem için ayrı ayrı düzenlenmesi gerekmektedir.
İadenin
YMM raporu verilmek suretiyle talep edildiği durumlarda, aynı takvim yılı
içinde bulunmak ve her bir vergilendirme dönemine ait iade tutarı ayrı ayrı
belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere her bir dönem itibariyle ayrı
ayrı yer verilmek koşuluyla birden fazla vergilendirme dönemi için tek bir
YMM raporu verilmesi mümkündür.
5.3.6. İade alacağının YMM raporu ile alınmak
istendiği hallerde, esas itibariyle, YMM raporunun her bir iade hakkı
doğuran işlem türü itibariyle ayrı ayrı düzenlenerek verilmesi
gerekmektedir. Ancak, farklı iade hakkı doğuran işlemlerden (tam istisna
kapsamındaki işlemler, indirimli orana tabi işlemler, kısmi tevkifat
uygulaması kapsamındaki işlemler gibi) kaynaklanan iade taleplerinin, aynı
vergilendirme dönemine ilişkin olması kaydıyla, aynı YMM raporuna istinaden
sonuçlandırılması mümkündür. Bu durumda YMM raporu, her bir işlem türüne
ait iade tutarı ayrı ayrı belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere ayrı
ayrı yer verilmek ve benzeri hususlara dikkat edilmek suretiyle
hazırlanacaktır.
6. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK
6.1. Bildirim Zorunluluğu
Kısmi
tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde satıcılar, tevkifat
uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi, satışın
yapıldığı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda
vermek zorundadırlar.
Buna
göre tevkifat uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve
benzeri itibariyle;
-
Belgenin tarih ve numarası,
-
Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı,
-
İşlemin tabi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı, alıcı
tarafından tevkif edilen KDV tutarı,
-
Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası veya TC kimlik
numarası,
ve
benzeri bilgilerini içeren liste (Ek 1), satıcı mükellefler tarafından
ilgili döneme ait beyanname ekinde verilecektir.
Bu
bildirim zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde
bulunanlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu çerçevesinde işlem
yapılacaktır.
6.2. Müteselsil Sorumluluk
Tevkifata
tabi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını
beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen vergi ile sınırlı olmak
üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin
Hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması
ile muhatap tutulmayacaklardır.
7. KALDIRILAN TEBLİĞLER VE TEBLİĞ BÖLÜMLERİ
1- 15 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (C) bölümü,
2- 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A) bölümü,
3- 30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (F) bölümü,
4- 49 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (B) bölümü,
5- 51 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (II) bölümü,
6- 53 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
7- 58 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A) bölümü (A/4 bölümü hariç),
8- 59 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere
(A) bölümü,
9- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği,
10- 70 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 6. ve 7. bölümleri,
11- 71 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin, bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin olmak üzere
3. bölümü,
12- 72 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (1.2) bölümünün 18 numaralı paragrafı ile 4. ve 5. bölümleri,
13- 221 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin
(3.5) bölümü,
14- 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin
(5) numaralı ayrımı,
15- 73 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin
8. bölümü, 9. bölümün son paragrafı ile bu Tebliğ kapsamına giren iade
taleplerine ilişkin olmak üzere 1. bölümü,
16- 77 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 4. bölümü,
17- 81 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 6. bölümü ile bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine ilişkin
olmak üzere 2. bölümü,
18- Bu Tebliğ kapsamına giren iade taleplerine
ilişkin olmak üzere 82 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin
(2.3.1) bölümü,
19- 83 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin
5. bölümü,
20- 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (II/3.1.6.) bölümü ile bu Tebliğ kapsamına giren iade
taleplerine ilişkin olmak üzere (IV/2) bölümü,
21- 85 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (B) bölümü,
22- 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (B) bölümünün 1. ve 2. bölümleri ile bu Tebliğ kapsamına giren
iade taleplerine ilişkin olmak üzere 3. bölümü,
23- 87 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (E) bölümü,
24- 89 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A) bölümü,
25- 91 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A) bölümü ve tevkifat uygulamasına ilişkin olmak üzere (F)
bölümü,
26- Bu Tebliğ kapsamına giren tutarlarla ilgili
olmak üzere 92 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 1. ve 3.
bölümleri,
27- 93 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 5. ve 7. bölümleri ile 8. bölümün son tiresi,
28- 95 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (1.3), 5. ve 7. bölümleri,
29- 96 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 5. bölümü ile bu Tebliğ kapsamına giren iade talepleri ile
ilgili olarak 6. bölümü,
30- 97 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 1., 2., 3. ve 4. bölümleri,
31- 99 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 5. bölümü,
32- 104 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin 2. bölümü,
33- 105 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A/1) ve (D) bölümleri,
34- 107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A) bölümü,
35- 108 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin
(B) bölümü,
36- 110 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (A/3), (B/2) ve (D) bölümleri,
37- 116 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel
Tebliğinin (4.5) bölümü,
yürürlükten
kaldırılmıştır.
8. DİĞER HUSUSLAR
8.1. Bu
Tebliğin (7.) bölümüyle yürürlükten kaldırılan Tebliğler ve Tebliğ
bölümleri dışındaki KDV Genel Tebliğlerinde ve diğer ilgili mevzuatta,
tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlere yapılan atıflar bu Tebliğin
ilgili bölümündeki açıklamalara yapılmış sayılır.
8.2.
Tebliğin yürürlüğünden önce başlayan ve halen devam eden işler kapsamında,
yürürlük tarihinden itibaren yapılacak işlemler bakımından da bu Tebliğde
yer alan düzenlemeler geçerlidir.
8.3. Bu
Tebliğde yer verilmeyen ancak daha önce kısmi tevkifat uygulaması
kapsamında olan işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin, söz konusu
işlemlerle ilgili olarak daha önce yapılan düzenlemelere göre sonuçlandırılmasına
devam edilecektir.
8.4.
Tebliğin (5.) bölümü, Tebliğin yürürlüğünden itibaren yapılacak iade
talepleri için geçerlidir. Tebliğin yürürlüğünden önceki iade taleplerinin,
ilgili dönemde geçerli düzenlemelere göre sonuçlandırılmasına devam edilecektir.
9. YÜRÜRLÜK
Bu
Tebliğ, yayımını izleyen ayın başından itibaren yürürlüğe girer.
Tebliğ
olunur.
‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑
2 10/1/1961 tarih ve 10703
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
5 23/11/2001 tarih ve 24592 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanmıştır.
Eki için tıklayınız.
|